QĐND
- Cùng với việc bày tỏ sự quan ngại trước việc Trung Quốc hạ đặt trái
phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm
lục địa của Việt Nam, các học giả, chuyên gia và báo chí thế giới tiếp
tục lên tiếng khẳng định những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông là
không thể chấp nhận được.
Việt Nam chưa hề có hành động khiêu khích
Nói
về việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào EEZ và thềm lục địa
của Việt Nam ở Biển Đông, chuyên gia Man-côm Cúc (Malcolm Cook), Hiệu
trưởng Trường Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Flinders của
Ô-xtrây-li-a, chuyên gia cao cấp Viện Đông Nam Á có trụ sở tại
Xin-ga-po, cho rằng, hành động của Trung Quốc rõ ràng đã đi ngược lại
Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc đã ký với
ASEAN. Ông Man-côm Cúc nhấn mạnh, đây là bằng chứng mới nhất cho thấy
cách tiếp cận thiếu thiện chí của Trung Quốc trong việc tuân thủ các
thỏa thuận đã ký hoặc tham gia đối thoại có tính xây dựng để giải quyết
tranh chấp. Trong khi đó, Việt Nam
không hề có hành động nào để Trung Quốc có thể coi là “khiêu khích”
trong thời gian qua. Chuyên gia này cũng cho rằng, việc Trung Quốc đưa
giàn khoan vào Biển Đông một tuần trước khi Hội nghị Cấp cao ASEAN diễn
ra cho thấy, nước này thiếu tôn trọng ASEAN.
Một
chuyên gia về an ninh khác của Ô-xtrây-li-a là ông Ê-li-ốt Bren-nan
(Elliot Brennan) cũng khẳng định, việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải
Dương 981 vào Biển Đông là động thái cực kỳ đáng lo ngại.
Trong
khi đó, nhà báo Mát-xơ Búp (Mass Mboup), chuyên gia về chính trị và
phát triển của các nước châu Phi, Ca-ri-bê và Thái Bình Dương (ACP) và
Liên minh châu Âu (EU) tại Brúc-xen (Bỉ) ngày 14-5 khẳng định, việc
Trung Quốc lấn chiếm Biển Đông không nhận được sự ủng hộ của quốc tế và
hành động này đã bị Mỹ cùng EU lên tiếng phản đối. Nhà báo Mát-xơ Búp
cho biết, qua trao đổi, tất cả các đồng nghiệp của ông tại Thụy Sĩ,
Ca-na-đa, Mỹ và châu Âu đều cho rằng, hành động của Trung Quốc mang động
cơ chính trị, không thể chấp nhận được.
Bởi
vậy, theo nhà báo Mát-xơ Búp, tất cả các nước trong khu vực cần đoàn
kết thành một khối để ngăn cản hành động của Trung Quốc, bởi việc xâm
phạm chủ quyền các quốc gia khác là đi ngược lại luật pháp quốc tế và vì
vấn đề này đang trở nên vô cùng nguy hiểm trên bình diện quốc tế. Đánh
giá cao việc Hội nghị Cấp cao ASEAN 24 đưa ra Tuyên bố về vấn đề Biển
Đông, nhà báo Mát-xơ Búp cho rằng, văn kiện này sẽ giúp cộng đồng quốc
tế nhận thức rõ rằng, những động thái đơn phương hiện nay của Trung Quốc
tại Biển Đông là không thể chấp nhận được. Ông Mát-xơ Búp cũng nhấn
mạnh, ASEAN là một trụ cột vô cùng quan trọng trong việc giải quyết
tranh chấp hiện nay và các nước thành viên của khối này cần phải cùng
nhau tìm ra một giải pháp mang tính khu vực. Trung Quốc cũng cần phải
ngồi lại với các nước ASEAN để đàm phán đi đến một giải pháp hòa bình,
tránh xung đột vũ trang.
Cần kiềm chế đến mức cao nhất
Ngoài
ra, các học giả từ nhiều nước trên thế giới cũng tiếp tục khẳng định
hành động của Trung Quốc ở Biển Đông đang đe dọa nghiêm trọng an ninh
khu vực. Theo ông Lu-xi-ô Ca-ra-xi-ô-lô (Lucio Caracciolo), học giả, nhà
nghiên cứu hàng đầu về thời sự-chính trị quốc tế, đồng thời là Tổng
biên tập của Limes, tạp chí về địa-chính trị uy tín của I-ta-li-a, việc
Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan là một mối
đe dọa nghiêm trọng và phức tạp đối với an ninh khu vực. Những hành
động khiêu khích của Trung Quốc cũng có thể dẫn tới những động thái nguy
hiểm tiếp theo trong “cuộc chơi quyền lực” của nước này. Trang mạng của
tạp chí Limes ngày 14-5 cũng đăng tải một bài viết của tác giả
Gioóc-giô Cu-xi-tô (Giorgio Cuscito), trong đó khẳng định, bằng những
hành động vừa qua trên Biển Đông, Trung Quốc đang tạo ra một tiền lệ
nguy hiểm. Bài báo nhận định: Bắc Kinh ngày càng leo thang trong những
yêu sách và sử dụng chính sách ngoại giao đầy tính hăm dọa.
Trong
khi đó, trả lời phỏng vấn Báo Làn sóng Đức ngày 14-5, Tiến sĩ Ghéc-hát
Uyn (Gerhard Will), chuyên gia về Đông Nam Á thuộc Viện Khoa học và
Chính trị (SWP) ở Béc-lin (Đức) nhận xét, hành động của Trung Quốc là
hành động mang động cơ chính trị. Trước đó, ông Ghéc-hát Uyn cho rằng,
rõ ràng Trung Quốc đã vi phạm DOC cũng như các quy định về luật biển
quốc tế mà chính nước này đã ký kết. Hành động của Trung Quốc cũng đã
tạo ra sự thụt lùi nghiêm trọng cho những nỗ lực giảm xung đột trên Biển
Đông.
Về
phần mình, Mỹ một lần nữa lên tiếng kêu gọi giải quyết căng thẳng ở
Biển Đông thông qua đối thoại. Theo Roi-tơ, phát biểu trong một cuộc họp
báo ngày 14-5, người phát ngôn Nhà Trắng Giây Ca-ni (Jay Carney) nhấn
mạnh, căng thẳng ở Biển Đông hiện nay cần phải được giải quyết thông qua
kênh đối thoại chứ không phải bằng các biện pháp hăm dọa. Trong khi đó,
hãng tin Kyodo dẫn lời Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Xu-xân Rai-xơ (Susan
Rice) cảnh báo, Trung Quốc "đang ngày càng bị cô lập và trở thành một
chủ thể gây lo ngại". Bà Xu-xân Rai-xơ cho rằng, những nước mong muốn có
quan hệ hữu nghị và xây dựng với Trung Quốc ngày càng cảm thấy “khó
chịu và lảng tránh” Bắc Kinh. Cùng với việc hối thúc Trung Quốc giải
quyết những tranh chấp hiện nay thông qua các cơ chế của luật pháp quốc
tế, bà Xu-xân Rai-xơ khẳng định rằng, Mỹ coi những hành động gây hấn, đe
dọa và làm phức tạp cho triển vọng tìm kiếm giải pháp ngoại giao là
hoàn toàn không hữu ích.
Tương
tự, trong một cuộc họp báo ngày 14-5, Bộ Ngoại giao Pháp đã bày tỏ quan
ngại về những diễn biến căng thẳng ở Biển Đông sau khi Trung Quốc hạ
đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong EEZ và thềm lục địa của Việt Nam,
đồng thời kêu gọi các bên thể hiện sự kiềm chế đến mức cao nhất và giải
quyết bất đồng bằng các biện pháp hòa bình và đối thoại.
Đăng nhận xét