Tục an táng người chết bên sông Hằng

Khói dày đặc bao trùm khắp khu tang lễ, mắt cay nhức, không khí sặc mùi gỗ cháy, hương trầm và phảng phất đâu đó một mùi hương được miêu tả như mùi thịt lợn quay. 

Đó là cảnh tượng điển hình của tục hỏa tang người chết bên bờ sông Hằng, một phong tục truyền thống của người Hindu giáo tại Varanasa, Ấn Độ.

Trong tâm tưởng những người theo Hindu giáo khi họ quan niệm rằng, nếu cuộc đời của họ sống trên thế gian được tắm gội mỗi ngày trên dòng sông Hằng, khi chết đi, được chết ở thành phố Varanasi và bụi tro từ thân xác được rải xuống sông Hằng, họ sẽ được lên miền cực lạc. Trải qua hàng thế kỷ, đây là nơi người theo đạo Hindu cầu nguyện, thiền định, tắm rửa và cũng là nơi “chôn cất” người chết.

Thành phố “thánh” Varanasi và sự sống sau cái chết

Khu hỏa thiêu của thành phố được thiết kế bằng các khối đá xếp theo bậc, dọc theo dòng sông Hằng thần thánh của người Ấn Độ. Manikarnika và Harishchandra là hai khu hỏa táng thường xuyên được sử dụng tại Varanasi. Trong đó, khu hỏa thiêu Manikarnika mỗi ngày thực hiện khoảng 200 vụ hỏa táng.

Ngọn lửa thiêu xác của ghat Manikarnika chưa bao giờ tắt từ suốt hơn 2.000 năm qua

Dọc theo bờ sông, phía trên những đống củi lúc nào cũng có người canh chừng cho lửa âm ỉ cháy là tay, chân và đầu người bị chặt thành từng khúc, đang được đốt.

Tại Varanasi, công việc kinh doanh tang lễ đã trở thành độc quyền của họ, nhờ đó, họ trở nên giàu có khi thực hiện các “nghĩa vụ truyền thống”. Một nhóm người thuộc tầng lớp “không thể chạm đến” hay “không thể nói chuyện” mang tên Dom - những tín đồ Phật giáo, bị tôn giáo Bà-la-môn ghen ghét gán cho.

Nghi lễ hỏa táng

Quy trình đầu tiên của việc hỏa táng người thân trên các bậc đá là việc chọn cho người đã chết một chiếc quan tài. Mức giá tùy thuộc vào số lượng gỗ được sử dụng, ngoài ra còn kèm theo gỗ đàn hương, bơ sữa trâu, rơm rạ và các nghi lễ tôn giáo.
Chi phí trung bình của một buổi tang lễ trọn gói là từ 250.000 - 1 triệu 500 nghìn VNĐ, tùy thuộc vào hoàn cảnh kinh tế gia đình, số lượng và chất lượng gỗ cùng các nguyên liệu đi kèm. Thậm chí, với gia đình giàu có, họ có thể bọc người đã mất trong một tấm vải liệm dát vàng hoặc bạc.

Tín đồ Hindu cho rằng, ma chay là một dịp để ăn mừng bởi người chết luôn tin rằng
kiếp sau họ sẽ được hạnh phúc hơn, sống sung túc hơn

Thường thì người ta không khuyến khích việc người nhà khóc trong đám tang, họ cho rằng nước mắt chỉ dành cho những việc đáng buồn, hơn thế, nó còn làm “ô uế” các nghi thức tôn giáo. Bởi vậy, phụ nữ bị cấm tham dự tang lễ vì họ dễ mủi lòng hơn đàn ông. Trước khi đặt lên giàn thiêu, thi thể người chết được nhúng nhanh xuống sông Hằng, sau đó một lớp bơ làm từ sữa trâu được bôi lên toàn thi thể để giúp nó cháy dễ hơn. Xác đàn ông thường được đặt úp mặt xuống giàn thiêu trong khi xác người phụ nữ lại đặt ngược lại.

Người con trai cả hoặc họ hàng là nam giới của người đã mất sẽ châm lửa ở đám gỗ gần miệng người chết, ngọn lửa thiêng ấy được lấy từ một ngôi đền kế bên. Nhiệm vụ kế tiếp là của các Dom, bằng việc bôi bơ sữa trâu và chất thêm rơm lên giàn thiêu, họ sẽ giữ lửa luôn được cháy đều và âm ỉ.

Trung bình thời gian thiêu xác mất khoảng ba tiếng rưỡi. Theo tín ngưỡng Hindu, nếu hộp sọ của người chết nổ tung thì đó là lúc linh hồn của họ được siêu thoát và lên cõi Niết Bàn; nếu hộp sọ không nổ, chủ tang phải đập cho hộp sọ vỡ ra trước khi ngọn lửa tắt, một nhiệm vụ không hề dễ dàng.

Sau khi hỏa táng xong, số mảnh xương còn sót lại sẽ được rải cùng với tro xuống dòng sông. Một số gia đình hoàn cảnh khó khăn, không đủ kinh phí để chi trả cho số gỗ dùng để thiêu cháy hoàn toàn cơ thể người chết, người ta vẫn chấp nhận việc rải tro cùng những bộ phận cơ thể chỉ được cháy đen xuống sông. Xác người chết sẽ “được” rùa hay kền kền ăn, tuy nhiên, một phần cơ thể chưa được “ăn” hết sẽ nổi lềnh bềnh trên sông, và người ta sẽ lại tiếp tục “vắt trán” để nghĩ thêm một phương pháp hiệu quả hơn.

Một số trường hợp đặc biệt, như trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc các nhà sư, những người này không được hỏa táng, thay vào đó, cơ thể của họ sẽ được buộc vào một vật nặng và thả xuống lòng sông Hằng.

Có thể nói, lễ hỏa táng ở thành phố “thánh” Varanasi là một trong những nơi đáng xem nhất Ấn Độ. Không thể tránh khỏi việc chúng ta cảm thấy ghê rợn, khùng khiếp, nhưng dưới con mắt của tín đồ Hindu giáo, cái chết là sự khởi nguồn của mọi niềm hạnh phúc, an lạc mà con người không nên né tránh.